درست بنویسیم

---

 غلط ننویسیم

1- با توجه به این كه حرف «ط » از حروف الفبای عربی است كه وارد زبان فارسی شده است و صرفاً كلمات عربی مانند طاهر و طیب باید با آن نوشته شود لذا باید كلماتی كه فارسی است و یا از زبان های دیگر وارد زبان فارسی شده اند با «ت» نوشته شوند مثال:
اتو- توس- تهران- بلیت-تایر- اتاق
2-چون حروف« گ چ پ ژ»مخصوص فارسی است و تنوین مخصوص زبان عربی است لذا نوشتن كلمات فارسی با تنوین غلط می باشد به عنوان مثال گاهاً،دوماً غلط است.
3-  اگر اعداد با« اُم » تركیب شوند صفت ترتیبی می سازند و نیازی به تشدید ندارند لذا كلمات دوم ،سوم،چهارم،پنجم و…..  نیازی به تشدید ندارند.

4-حرف «به» چگونه نوشته شود؟
الف) اگر این حرف قبل از اسم بیاید حرف اضافه است كه معادل آن در زبان عربی حرف جر الی است و در این صورت باید حتماً جدا نوشته شود مثلاً بنام خدا غلط است و باید به صورت به نام خدا نوشته شود.
ب)اگر  صفت ساز شود حتماً باید به كلمه متصل باشد مانند : دانشمند بنام-تأثیر بسزا-بخرد و….
ج)حرف «ب» بر سر فعل بای زینت و یا بای تأكید است و لذا همیشه باید به فعل متصل باشد مانند: برفت-بخواند
5- «می» همیشه قبل از فعل هایی مانند ماضی استمراری و مضارع اخباری باید جدا نوشته شود . مانند: می رفت- می خوانم
6-نشانه جمع «ها» در رسم الخط جدید همه جا جدا نوشته می شود . مثال: كتاب ها- آن ها-كلاس ها

7-تركیب «باسمه تعالی» به این صورت نوشته شود و از نوشتن آن به صورت بسمه تعالی پرهیز گردد.
8-هرگاه دو اسم خاص به صورت اضافه(پدر و پسری) به هم اضافه می گردد در زبان عربی به صورت ابن نوشته می شود مانند: حسین ابن علی –اما در زبان فارسی بهتر است از كاربرد الف در ابتدای ابن خودداری گردد و به صورت حسین بن علی نوشته شود.
9-كلمه«اكثر» در زبان عربی بر وزن افعل است ولذا غیر منصرف است و نمی تواند تنوین بگیرد. بنابراین كاربرد آن به صورت اكثراً در زبان فارسی صحیح نیست و بهتر است به جای آن از كلمه ی «بیشتر»استفاده شود.
مثال: دانشجویان اكثراًغایب بودند به صورت بیشتر دانشجویان غایب بودند نوشته شود.

 10- سعی نماییم به جای استفاده از «ئـ»از «ی» در كلمات استفاده نماییم:
مثال به جای پائیز،نائین،نمائیم،آئین و…پاییز،نایین،نماییم، آیین استفاده كنیم.
11- در رسم الخط جدید سعی بر حذف «ء» از پایان كلمه است به جز مواردی كه آسیب معنایی دارد . بنابراین كلمات املا، انشا،امضا بدون همزه نوشته شود و در مواردی كه این كلمات مضاف واقع می شوند و باید به كلمه ی بعد اضافه شوند از «ی» استفاده كنیم .مثال: املای فارسی
12- در كلماتی كه به های غیر ملفوظ ختم می شونددر رسم الخط قدیمی در هنگام اضافه شدن به كلمات دیگر از «ء» استفاده می شدمانند: خانۀ من اما در رسم الخط جدید باید همزه استفاده نشود وبه جای آن از «ی» استفاده نمود . پس بنویسیم: خانه ی من
*************

آب در هاون كوبیدن
مشابه
1-بخیه به آب دوغ زدن2-آهن سرد را كوفتن3-آب به ریسمان بستن4-آب به سبد كردن5-آب به غربال كردن6-با آب كش آب آوردن
7-مهره ی كور را نخ كردن8-گره به باد زدن9-برف انباركردن10-باد در قفس كردن11-خشت بر دریا زدن12-كوه را با سوزن سنبیدن

 13-زبان فارسی دارای دو نشانه ی جمع(ها-ان) می باشد. لذا سعی شود كمتر از ات ،ون وین زبان عربی در جمع بستن استفاده نماییم.به نمونه های زیر توجه شود:
الف)بعضی كلمه ها عربی نیستند و جمع بستن آن ها با ات خالی از اشكال نیست به عنوان مثال: باغ،آزمایش،پیشنهاد،گزارش،فرمایش،ایل،گمرك و…… بهتر است با ها جمع بسته شود .
ب) كلمه ی بازرسین چون عربی نیست بهتر است به صورت بازرسان به كار رود.
ج) اثرات كلمه ای كه  به اشتباه استفاده می شودزیرا مصادر عربی سه حرفی با ات جمع بسته نمی شود لذا بهتر است به صورت آثار یا اثرها به كار رود.
14-در تلفظ كلمه ها بعضی اوقات استفاده از حركت های فتحه ، كسره وضمه به جای یك دیگر باعث تغییر در معنا می گردد:
الف) اَثنا به معنی میان است ولی در بعضی لهجه ها به خصوص لهجه ی شیرین اصفهان اِ ثنا تلفظ می شود كه معنی دوازده می دهد.بنابراین: در اَثنای معنی در میان می دهد و اِثنا عشری معنی دوازده در بردارد.
ب) خُنَك به معنی سرد و گوارا به كار رود وكاربرد آن به صورت خُنُك به خصوص در لهجه های محلی معنی خوشا می دهد چنان كه شیخ بزرگوار سعدی می فرماید:
خُنُك آن كه آسایش مرد وزن       گزیند بر آرایش خویشتن
15-كلمه ی خشنود گاه به غلط به صورت خوشنود به كار می رود .

16-میلیارد و میلیون چون فرانسوی هستند بهتر است به همین شكل استفاده شوند تا به اصل نزدیك تر باشند و ملیارد و ملیون به كار نروند.
17-ممهور: واژه ی مجعولی است كه در زمان صفویه به شیوه ی اسم مفعول عربی ساخته شده است و بهتر است استفاده نشود و به جای آن از كلمات مهر شده،مهر كرده و مهر خورده استفاده شود.
18-كلمه ی استعفا به معنی درخواست كناره گرفتن از كار است و نباید با استیفا اشتباه شود.
استیفا به معنی باز پس گرفتن به تمامی است. مثال : كارگران برای استیفای حقوق خوداعتصاب كردند.

 19-كلمات تلگراف و تلفن نباید تنوین بگیرندپس به جای تلگرافاً و تلفناً ،تلگرافی و تلفنی استفاده شود.
20-تهویه به معنی عوض كردن هوا و هوادادن به كار می رود لذا هنگام معنی كردن نباید كلمه ی هوا را تكرار كرد پس نگوییم: دستگاه تهویه ی هوا و فقط بگوییم: دستگاه تهویه.
21-كلمه ی جداره یك كلمه ی جعلی است كه از كلمه ی جدار به معنی دیوار ساخته شده است و در زبان عربی و متون كهن كاربرد ندارد. پس بهتر است به جای آن دیواره به كار ببریم.
مثال: جداره ی لوله ی آزمایشگاه به صورت دیواره ی لوله ی آزمایشگاه به كار رود.

22-در رسم الخط جدید(تر-ترین) كه نشانه های صفت های تفضیلی و عالی هستند جدا نوشته می شوند . مثال: مهم تر-بزرگ ترین
ولی در كلمات دو حرفی تر به كلمه متصل می شودمثال: بهتر- كهتر- مهتر
23-كلمه های مانند اعلم و افضل كه بر وزن افعل هستند به دلیل آن كه در زبان عربی اسم تفضیل محسوب می شوند در معنی كردن آن ها تر نهفته است. لذا از كاربرد آن ها به صورت اعلم تر و افضل تر خودداری گردد.
24-حروف تا  و الی در جمله می توانند به عنوان حرف اضافه فاصله ی زمان و مكان را نشان دهندو نقش هر دو یكی است . لذا از كاربرد هر دوی آن ها با هم پرهیز شود. پس به جای او از صبح تا الی شب كار كرد كه  اغلب در گفتار عامیانه به كار می رود از جمله ی از صبح تا شب كار كرد استفاده شود.

25-بعضی از كلمه ها هنگام اضافه شدن(مضاف یا موصوف واقع شدن) به كلمات دیگر نیاز به تشدید دارند مانند خطّ زیبا-حقّ شما- وقایع مهمّ انقلاب. اما اگر این كلمه ها اضافه نشوند نیاز به تشدید ندارندمثال: خط یكی از اختراعات بشر است.
26- اضافه كردن تشدید گاهی باعث تغییر معنایی می شود . به عنوان مثال رمان یك كلمه فرانسوی و به معنی داستان است كه اگر با تشدید و به صورت رمّان تلفظ شودمعنی انار می دهد.یا كلمه ی  ماده(جنس مؤنث) باید بدون تشدید تلفظ شود و اگر با تشدید تلفظ شودجمع آن مواد می شود ومنظور به عنوان مثال جامد و مایع است.
27-فعل «است» یك فعل ربطی یا اسنادی است و حذف الف آن در همه جا جایز نیست. بهتر است فقط هنگامی كه كلمه ی ماقبل آن مختوم به «و» یا«ا» است،الف ابتدای آن حذف شود. مثال: نیكوست-زیباست بنابراین كاربرد زیباییست با رسم الخط مطابقت ندارد.

 28-مفعول كلمه ای است كه در جواب چه چیز را یا چه كس را می آید و نشانه ی آن «را» می باشد. مثلاًً در جمله ی علی غذا را خورد، سؤال می شود كه چه چیز را خورد؟ و جواب آن غذا مفعول است ورا نشانه ی مفعولی.
 با توجه به توضیح فوق بایدبه این نكته توجه كرد كه نباید بین را كه نشانه ی مفعول است و خود مفعول فاصله بیفتد.
مثال: در جمله ی: اداره های آموزش و پرورش بخشنامه هایی كه پاسخ می دهند را به موقع پاسخ دهند. كه در این جمله حرف را باید بعد از بخشنامه هایی بیاید كه به غلط پس از پایان جمله آمده است.
29-حرف تای تأنیث در عربی نشانه ی مؤنث است و در فارسی در مورد آن به دو نكته توجه شود:
الف) هنگام استفاده در فارسی حتی المقدور به صورت«ت» استفاده شودمانند: رحمت،كثرت،آیت
ب) از كاربرد آن برای نشان دادن جنس مؤنث در فارسی پرهیز گردد. مثال: كاربرد مرحومه و یا شاعره در فارسی مناسب نیست و به جای آن شاعر و مرحوم استفاده شود.
30-كاربرد سن و سالگی با هم صحیح نیست پس به جای جمله ی در سنّ بیست سالگی بهتر است بگوییم:در بیست سالگی و یا در سنّ بیست.

31- دوكلمه از زبان عربی
الف)كلمه ی عسكر كلمه ای عربی است و نوشتن آن با «گ» فارسی صحیح نیست . بنابراین سعی شود در فارسی امام حسن عسكری تلفظ گردد.
ب) نهار به معنی روز است همان طور كه در این مصرع سعدی آمده است:«خورشید وماه و انجم و لیل و نهار كرد»پس برای ناهار و ناهار خوردن،نهار را به كار نبریم.
32-به جای نفرات اگرچه بسیار رایج است از نفرها یا افراد استفاده كنیم زیرا جمع واقعی آن انفار است و جمع بستن آن با ات خارج از قواعد عربی است.
33-«گر» پسوند صفت ساز است و معمولاً پس از اسم می آید و آن را تبدیل به صفت می كند.مانند: آهنگر،صنعتگر،جلوه گر
پس كاربرد آن پس از نمایان كه خود صفت است خالی از اشكال نیست وبهتر است به جای نمایانگر از نشان دهنده استفاده كنیم.

34-استفاده از پسوند«یت» در عربی برای ساخت مصدر است. لذا كاربرد آن با كلمه های عربی  اشكالی ندارد. مانند: مدیریّت، انسانیّت، مشروعیّت، محبوبیّت و….. امّا كاربرد آن با كلماتی كه فارسی هستند از نظر نگارشی صحیح نیست. پس بهتر است به جای  كلمه هایی مانند: دوییّت،شهریّت،خوبیّت،رهبریّت،منیّت،آشناییّت،ایرانیّت،زنیّت ازمعادل آن استفاده شود كه عبارتند از: دوگانگی، شهری بودن، خوبی، رهبری، غرور، آشنایی،ایرانی بودن، زنی.
35-حشو ( تكرار زائد)مناسب نگارش نیست. مثلاً در گفتار عامیانه گفته می شود:سنگ حجرالاسود كه كلمه ی حجر نیز معنی سنگ می دهد. لذا در حقیقت خوانده می شودسنگ سنگ سیاه.
با توجه به این سخن بهتر است در نگارش از كاربرد حشو زائد بپرهیزیم. به نمونه های زیر كه مرتّب در گفتار و نوشتار استفاده می شود توجّه شود.(قسمت های زائد مشخص شده است)
سوابق گذشته-حسن خوبی- سیرگردش كار-گردن بند گردن- سایر شهرهای دیگر- دست بند دست-مِن بعد از این-مدخل ورودی-قند شیرین-درخت تاك انگور-اوج قله ی كوه-تخم مرغ كبوتر-پس بنابراین-پارسال گذشته-سال عام الفیل-
سؤال پرسیدن-شب لیله القدر-بدركامل ماه- از قبل پیش خریدكردن- استارت شروع-تخته ی وایت برد- روزنامه ی روزانه
36-برای نوشتن حرف«را» كه نشانه مفعول است اصل بر جدا نویسی است به جز در كلمه های چرا و مرا
بنابراین به جای ترا- آنرا-كتابرا بهتر است بنویسیم:تورا-آن را- كتاب را

37-كلمه ی «برخوردار»برای جملاتی كه مفهوم مثبت و مفید  داشته باشند استفاده شود.
مثال: كودك شما از سلامت كامل برخوردار است.   مدرسه از امكانات بالایی مانند آزمایشگاه و كارگاه برخوردار است.
اامّا د رجمله هایی كه مفهوم منفی دارد استفاده نشود.
مثال: این شهر از نارسایی های زیادی برخوردار است(بهتر است بگوییم : این شهر نارسایی های زیادی دارد.)
38-به جای اصطلاح رایج شده ی«در این رابطه» از واژه های درباره ی و درمورد استفاده كنیم زیرا این عبارت گرته برداری(ترجمه ی لفظ به لفظ اصطلاحات و تركیبات خارجی) از یك اصطلاح انگلیسی است.
 39-به جای «فوق الذّكر»از ذكر شده،یادشده یا پیش گفته استفاده شودچون فوق الذّكر به معنی آن چه بالاتر از ذكر است می باشد.

 40-عدد از معدود خود جدا نوشته شود.مثال: یك روز- یك شنبه- پنج شبه
هم چنین اجزای اعداد كسری جدا نوشته شود. مثال: یك دهم- ده صدم
41-حرف «بی» جدا نوشته شود. مثال: بی خبر-بی قرار- بی درنگ- بی سواد
اما در بعضی كلمه ها جدا نوشته نمی شود. مثال: بیمار- بیهوده-بیچاره
42-كلمه های: داوود،طاووس،كاووس،چاووش بهتر است با دو واو نوشته شود.
زنگ تفریح
اگرچه از كتاب هایی دیگر چون حافظ شیرین سخن(دكتر محمد معین)،كوچه رندان(عبدالحسین زرین كوب)،تاریخ عصر حافظ(قاسم غنی)،مكتب حافظ(منوچهر مرتضوی ) و…….. نمی توان چشم پوشید.

43-الف مقصوره در كلمه های عربی با الف نوشته شود. مثال: تقوی در فارسی تقوا نوشته شود. البته كلمه هایی مانند الی و حتّی با الف مقصوره نوشته شود.
نمونه:فتوا-شورا-منتها-مبتلا- اعلا- مصفّا-معلّا
44- اسم های خاص با همان الف مقصوره نوشته شود.
مثال: عیسی- موسی-مجتبی- مرتضی-مصطفی-طوبی- كبری
همچنین تركیب های رایج عربی با الف مقصوره نوشته شوند.
مثال: عالم سفلی-منتهی الیه
45-در اسم های خاص عربی كه الف مقصوره در میان كلمه است بهتر است تبدیل به الف گردد.
مثال: اسماعیل- رحمان-اسحاق-سماوات-معاویه-هارون " 

      /www.sobhemeymeh.ir
 

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: